Leczenie nadpotliwości

Leczenie miejscowe niechirurgiczne - wstrzykiwanie śródskórne toksyny botulinowej [Botoxu]. 

Mechanizm działania

Po wstrzyknięciu do skóry niewielkiej dawki toksyny botulinowej typu A – uzyskiwanej z bakterii Clostridium botulinum, dochodzi do blokady działania nerwów, które zaopatrują gruczoły wydzielania zewnętrznego. To zapobiega wydzielaniu przez nie potu. Blokada zakończeń nerwowych utrzymuje się przez 6-12 miesięcy, po których powstają nowe zakończenia nerwowe zastępując te wcześniej zablokowane. To oznacza, że efekt leczenia utrzymue się przez kilka miesięcy, ale w końcu zanika.
To obecnie najszerzej stosowana i polecana metoda. Wg statystyk 80% leczonych reaguje dobrze, są jednak osoby, u których po wykonaniu zabiegu nie ma efektu lub efekt ten jest niezadowalający. Dzieje się tak u 20% pacjentów i tym pozostaje stosowanie antyperspirantów i innych wymienionych metod.

Przebieg zabiegu

Przed rozpoczęciem zabiegu należy dokładnie określić pole nadmiernej potliwości. Najczęściej miejsca wymagające wstrzyknięcia botuliny pokrywają się w sposób widoczny kropelkami potu. Jednak niekiedy dokładne zidentyfikowanie tego pola jest niezmiernie trudne W tym celu stosuje się tzw. test jodowo-skrobiowy (test Minora). Polega on na posmarowaniu danego miejsca jodyną, a następnie posypaniu skrobią ziemniaczaną. Poszukiwane obszary po kilku - kilkunastu sekundach coraz bardziej ulegają zaczernieniu. Znalezione miejsca nadmiernej potliwości dzieli się na kwadraty 1.5 x 1.5 cm przy pomocy roztworu np. fioletu gencjany. 
Zabieg polega na podaniu płytko śródskórnie do każdego kwadratu małej ilości toksyny botulinowej. Dla większości ludzi jest zabieg jest minimalnie bolesny, ale osoby wrażliwe mogą być znieczulone. Z reguły zabieg wykonywany na rękach i stopach wymaga znieczulenia. Sam zabieg trwa kilka-kilkanaście minut i można po nim wrócić do codziennych zajęć. Efekt jest widoczny po kilku - kilkunastu dniach, a trwa kilka miesięcy, utrzymuje się nawet do roku (pachy). Potem wymaga powtórzenia.

Działania niepożądane

• czasem, do kilku godzin, utrzymywać się może miejscowa bolesność,
• przy leczeniu nadpotliwości pach nie obserwowano żadnych powikłań, poza mogącym pojawić się lekkim świądem w okolicy pach, mijającym bez leczenia po 1-2 tygodniach,
• obserwowano czasem wyrównawcze pocenie innych okolic, również mijające po kilku tygodniach,
• przy leczeniu nadpotliwości dłoni w kilka dni po zabiegu obserwowano przejściowe osłabienie siły mięśniowej, polegające na niemożności odwiedzenia, zwłaszcza piątego palca, rzadziej kciuka i wykonania silnego uścisku dłoni. Objawy te jednak zupełnie nie przeszkadzały w wykonywaniu codziennych zajęć. Stan taki może okazać się jednak nie do zaakceptowania u np. pianisty,
• istnieje niewielkie ryzyko wystąpienia objawów “grypopodobnych” (zmęczenie, niewielki wzzrost temperatury ciała, bóle mięśniowe) – ta dolegliwość ustępuje w ciągu kilku dni;

Przeciwskazania

a) bezwzględne:

• zaburzenia przewodnictwa nerwowo-mięśniowego (miastenia gravis, zespół Lamberta Eatona)
• nadwrażliwość na składniki preparatu (albuminy ludzkie)
• stosowanie następujących leków lub okres do 1 tygodnia od ich odstawienia:
    -aminoglikozydy (streptomycyna, gentamycyna, amikacyna, kanamycyna itp.)
    -aminochinolony (chlorochina, hydroksychlorochina)
    -D-penicylamina (Cuprenil)
    -cyklosporyna
    -tubokuraryna, pankuronium, galamina
    -sukcynylocholina
    -linkomycyna, tetracyklina, polimyksyna
• miejscowe infekcje skóry
• ciąża, okres laktacji

b) względne:

• zaburzenia krzepnięcia
• stosowanie leków antykoagulacyjnych (np. aspiryna)